W znaczeniu medycznym zabieg wykonywany przez lekarza weterynarii polegający na usunięciu jajników, macicy i jajników lub jąder jest kastracją, ponieważ uniemożliwia produkcję hormonów płciowych, jednak dla rozróżnienia pozostaniemy przy zwyczajowych nazwach sterylizacji dotyczącej suczek i kotek oraz kastracji dotyczącej psów i kocurów.
Termin przeprowadzenia zabiegu
Zabieg musi być wykonany po zakończeniu przez zwierzę wzrostu, co znaczy że musi zostać dobrany indywidualnie dla każdego pacjenta. U kotek i kocurów zabieg można bezpiecznie wykonać około 6-7 miesiąca życia. W przypadku psów termin zabiegu zależy od rasy oraz docelowej masy ciała, np. psy ras dużych i olbrzymich nie powinny być kastrowane przed ukończeniem drugiego roku życia.
Przed zabiegiem należy wykonać kontrolne badanie morfologiczne i biochemiczne krwi.
Sterylizacja suczki i kotki – chirurgiczne usunięcie jajników lub jajników wraz z macicą
Dostęp operacyjny uzyskuje się poprzez nacięcie skóry i mięśni pod pępkiem. Długość cięcia uzależniona jest od wielkości zwierzęcia oraz macicy, chirurg w trakcie zabiegu zawsze stara się wykonać jak najmniejsze cięcie. Usunięcie jajników lub macicy wraz z jajnikami skutkuje niezdolnością do zajścia w ciążę i jest procesem nieodwracalnym.
Suki po zabiegu nie mają cieczki, kotki nie przechodzą rujki.
W przypadku psów zabieg należy zaplanować na dwa-trzy miesiące po zakończeniu cieczki, ponieważ powinien on być przeprowadzony po wyciszeniu się pobudzenia hormonalnego.
Główne korzyści związane z zabiegiem:
- Brak ryzyka rozwoju ropomacicza, które jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia,
- Brak objawów płciowych tj. cieczki oraz rujki oraz związanymi z nimi zmian w zachowaniu,
- Zmniejszenie zachorowania na choroby związanych ze zmianami w stężeniu hormonów płciowych np. cukrzyca lub padaczka,
- Zapobieganie niechcianej ciąży, przeciwdziałanie bezdomności zwierząt, oraz ochrona zwierzęcia przed ogromnym wysiłkiem dla organizmu jakim jest ciąża, poród oraz okres wychowania potomstwa,
- Zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia nowotworów listy mlecznej oraz pochwy,
- Brak ryzyka rozwinięcia się nowotworów jajników oraz macicy,
Kastracja psa i kocura – chirurgiczne usunięcie jąder
Kastracja skutkuje niezdolnością do zapłodnienia samicy i jest zabiegiem nieodwracalnym. Chirurg wykonuje jedno cięcie – przed moszną u psów lub na mosznie u kocurów, a na ranę po usunięciu jąder zamyka szwem chirurgicznym, w przypadku psów, lub pozostawia ją do samoistnego wygojenia bez zakładania szwów, w przypadku kotów. Zazwyczaj w trakcie zabiegu nie ma potrzeby usuwania worka mosznowego, który pozostawiony z czasem ulega obkurczeniu.
Główne korzyści związane z zabiegiem:
- Zmniejszenie poziomu agresji w przypadku psów wykazujących agresję dominacyjną,
- Zapobieganie wystąpienia nowotworów jąder lub urazów jąder,
- Zapobieganie występowaniu chorób prostaty,
- Zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób związanych z podwyższonym poziomem hormonów płciowych, np. dermatologicznych lub endokrynologicznych,
- Zapobieganie niechcianej ciąży samic, przeciwdziałanie bezdomności zwierząt,
Zalecenia po zabiegu
Zdecydowana większość pacjentów dochodzi do siebie w ciągu dwóch-trzech dni po zabiegu chirurgicznym.
Zabezpieczenia pacjenta po zabiegu chirurgicznym zależy od preferencji lekarza wykonującego zabieg jednak zazwyczaj składa się na nie:
- Podawanie leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych przez okres trzech do pięciu dni po zabiegu,
- Zabezpieczenie rany przez założenie ubranka lub kołnierza ochronnego,
- Planuje się wizytę kontrolną na kilka dni po zabiegu, aby ocenić stan kliniczny pacjenta oraz wygląd rany,
- Chirurg może ranę po zabiegu zamknąć szwem skórnym lub śródskórnym, w przypadku szwu skórnego należy go usunąć po 10-14 dniach od zabiegu,
- W związku z coraz wyższymi standardami wykonywania zabiegów chirurgicznych w weterynarii coraz rzadziej pojawia się wskazanie do stosowania antybiotyków po zabiegach profilaktycznych.
